КЫРГЫЗЧА АДАМ АТТАРЫ - РУХАНИЙ БААЛУУЛУКТАР КАТАРЫНДА
Ключевые слова:
адам ысымдарынын баалуулугу, өздүк идентификация, антропонимия, психологиялык коопсуздук, руханий дөөлөт, ислам маданияты,азан айтуу, арабча ысымдар.Аннотация
Макалада кыргыз элинин руханий баалуулугу катары адам ысымдарынын инсандык калыптанууга жана психологиялык өнүгүүгө тийгизген таасири изилденет. Изилдөөдө балага ат коюу салтынын психологиялык аспекттери, анын наристенин инсандык өнүгүүсүнө, өзүн-өзү таанып-билүүсүнө жана социалдык адаптациясына тийгизген таасири талдоого алынган. Кыргыз элинде балага ат коюунун символикалык жана тарбиялык маанисин белгилеп, ислам маданиятынын күчөшү менен кыргыз ысымдарынын ордуна арабча ысымдардын жайылышы улуттук өздүк идентификацияга кандай психологиялык коркунуч жаратары баяндалды. Изилдөөдө психологиялык байкоо, контент-талдоо, салыштырма талдоо жана анкета жүргүзүү методдору колдонулду. Практикалык бөлүгүндө башталгыч мектеп окуучуларынын ысымдарынын мазмундук жана социалдык-психологиялык аспектиси талданган. Статистикалык маалыматтар аркылуу балдарда улуттук өздүк аң-сезимдин калыптанышы боюнча психологиялык тенденциялар аныкталган. Жыйынтыгында, изилдөөнүн натыйжасында адам ысымдары инсандык идентификациянын жана руханий коопсуздуктун маанилүү фактору экендиги белгиленет. Кыргыз ысымдары балдардын улуттук аңезимин бекемдөөгө өбөлгө түзүп, алардын психологиялык туруктуулугуна оң таасирин тийгизет. Илимий баянрдамада кыргыз ысымдарын сактоо зарылдыгы жана бул багыттагы улуттук саясий-тарбиялык чаралар сунуш кылынат.
Библиографические ссылки
Жапаров Ш. Адам аттары эл байлыгы. – Бишкек, 2009.
Досалиева М. Личносттун калыптанышында кыргыз элдик каада-салттардын ролу. / Наука, новых технологий и инновации Кыргызстана. - Бишкек, 2022. №6. - 162-б.
Кыргыз кодекси: Публицистикалык басылма / Түзгөн: Уланбек Абдрахманов. – Бишкек, 2015. - 3-б.
Муратов А. Балдарга багышталган элдик салттар жана тойлор. – Бишкек, 2015. - 7-б.
Мурзакметов А. Кыргыз-өзбек этномаданий жалпылыктары. 60-б.
Молдокулова Д.Т. Кыргыздардын салттык жүрүм-туруму. (XIX кылымдын аягы - XX кылымдын башы). – Бишкек, 2016. - 45-б.
https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D1%8E%D1%83
h t t p s : / / w w w. f a c e b o o k . c o m / a p t a . k g / p o s t s / % D 0 % B 1 % D 1 % 8 B % D 0 % BB%-/1168559417953861/
