КАЗАКТАРДЫН САЛТТУУ ДОМБРА ӨНӨРҮН САКТОО, ИЗИЛДӨӨ ЖАНА ЖАЙЫЛТУУ (КҮҮЧҮ КОЖЕКЕ НАЗАР УУЛУНУН МИСАЛЫНДА)
Ключевые слова:
күү; күүчү Кожеке Назар уулу; салттуу аспаптык музыка; казактардын домбра өнөрү; шертпе стили; аймактык өзгөчөлүктөр.Аннотация
Бул макалада дүйнөлүк маданий мурасты, өзгөчө музыкалык фольклорду сактоонун жана системалаштыруунун глобалдык мааниси каралат. Түрк тилдүү элдердин аспаптык музыкалык мурасынын ичинен казактардын салттуу домбра өнөрүнө басым жасалып, анын аймактык өзгөчөлүктөрү баяндалат. Изилдөө Жетысуу аймагындагы шертпе
стилиндеги домбрачылыкты, анын ичинде күйчи Кожеке Назар уулунун чыгармачылыгын мисал катары алат. Макалада салттарды сактоонун көп баскычтуу механизми: музыкалык материалды так аткаруу, аймактык колоритти сактоо жана салт элементтерин күнүмдүк турмушта колдонуу камтылган. Ошондой эле, салттуу аспаптык музыканы илимий изилдөөнүн зарылдыгы баса белгиленет. Изилдөө Кожекенин күүлөрүнүн жанрдык классификациясын сунуштап, алардын фольклордук салт менен тыгыз байланышын көрсөтөт. Автор Кожекенин күүчү жана баатыр катары социалдык-тарыхый маанисин белгилеп, чертме күүлөрдү аткаруудагы импровизациялык жана варианттык көрүнүштөр элдик күүчүлөрдүн мурасын сактоодо маанилүү экенин айтат.
Библиографические ссылки
Bogatyrev, P.G. Questions of the Theory of Folk Art. Moscow, 1971. – 144 pages. - Богатырев П.Г. Вопросы теории народного искусства.М.,1971. -144с.
Zemtsovsky, I. (ed.), Kunabaeva, A.B. (ed.) Musical Folklore // In the collection of articles «On Folk Music», by Asafyev, B.V. Leningrad: Muzyka, 1987. – 248 pages. - Земцовский И. (сост.), Кунанбаева А.Б. (сост.) Музыкальный фольклор // Сб. статей «О народной музыке» Асафьев Б.В., Ленинград: Музыка, 1987. – 248с.
Mukhambetova, A.I. The Genre System and Types of Bearers of Kazakh Traditional Musical and Poetic Culture. Almaty, 1989, 240 pages. - Мухамбетова А.И. Жанровая система и типы носителей казахской традиционной музыкально-поэтической культуры. А-Ата,1989. -240 с.
Sarybayev, T. Kui as a Communicative Phenomenon // Instrumental Music of the Kazakh People. Almaty: Óner, 1985. – 153 pages. - Сарыбаев Т. Кюй как коммуникативное явление. // Инструментальная музыка казахского народа. А-Ата, Онер,1985. – 153 с.
Tulkubaeva, Zh.Zh. The Work of Kui Performer Kozheke Nazaruly in the Context of Kazakh Traditional Dombra Music // Master’s Thesis, Almaty, 2015. – 103 pages. - Тулькубаева Ж.Ж. Творчество кюйши Кожеке Назарулы в контексте казахской традиционной домбровой музыки // Маг. дисс., Алматы, 2015. -103 с.
Encyclopedia of the Kazakh SSR. Almaty, 1986. – 670 pages. - Энциклопедия Каз.ССР. А., 1986. - 670 с.
