ТҮНДҮК МАКЕДОНИЯДАГЫ СТРУГА ХАЛВЕТИ ЛОЖАСЫ: МУЗЫКА, ТИЛ ЖАНА ИДЕНТТҮҮЛҮК ӨҢҮТҮНӨН ДИНИЙ ПРАКТИКАЛАРЫНА ТАЛДОО
Ключевые слова:
Балкандагы түрктүк, Халвети тартиби, музыка, бекташизм, диний музыкаАннотация
Бул макалада Түндүк Македониядагы Струга Халвети ложасынын диний практикалары музыка, тил жана иденттүүлүк өңүтүнөн изилденет. 13-кылымда Анадолудан келген огуз түрктөрү менен Түндүк Македония маанилүү түрк маданиятынын борборуна айланган. Халвети ордени, 14-кылымда Бакуда пайда болгон Ислам суфий тармагы, Анадолу жана Балкан өлкөлөрүнө, анын ичинде Түндүк Македониядагы мусулман албандар менен Торбеш жамааттарына тараган. Изилдөө Струга Халвети ложасында диний ырым-жырымдарды коштогон музыкалык түзүлүштөрдү тил, иденттүүлүк, этникалык жана маданий өз ара байланышта карайт. Ошондой эле музыканын миграциясы, бир нече иденттүүлүктүн талаптары жана аткаруучулук менчик сыяктуу түшүнүктөр изилденет. Макалада халветизм менен бекташизмдин салыштырмалуу социологиялык анализи сунушталып, Македониянын контекстинде шаардык жана айылдык диний билдирүүлөр каралат. Бул макаладагы жыйынтыктар 2022-жылы жүргүзүлгөн талаа иштеринин материалдарына негизделген.
Библиографические ссылки
Aydinçe, N. (2015). Balkanlarda Tarikatlar; Makedonya’daki Halvetîliğe Genel Bakış. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 75-90.
Baran, Ö. L. (1942). “İstila Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri Ve Zaviyeler”, Va
Dikici, A. (2014). Türkiye’deki Balkan Muhacirleri Arasında Kaybolan Bir Topluluk: Torbeşler. Avrasya Etüdleri, 46(2), 123-165.
Erol, A. (2024). Bellek, Tarih ve Müzik – Finlandiya Tatarları, Bağlam, İstanbul
Vakıflar Dergisi II, 279-304.
Ocak, A. Y. (2021). Sarı Saltık: Popüler İslam’ın Balkanlar’daki Destanı Öncüsü, Alfa Yayınları, İstanbul
Özcan, N. (2001). Tekke Mûsikîsi. TDV İslam Ansiklopedisi, 384-385.
Özcan, Nuri (1992). “Bektaşî Mûsikîsi”. İslam Ansiklopedisi. C. 5. İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
Özdemir, E. (2021) Hacı Bektaş Kitabı, Bektaşı Nefeslerinin Türk Halk Ve Sanat Müzikleri
Özdemir, E. (2023). Makedonya Kanatlar Köyü Örnekliğinde Bektaşiliğin ve Bektaşi Nefeslerinin İncelenmesi. Etnomüzikoloji Dergisi, 6(3), 121-142.
Rasonyi, L. (1971). Tarihte Türklük. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara
Sezikli, U. (2023). “Bursa’dan Bosna’ya Mevlid Geleneğinde İstanbul Tavrı”, Türk Kültüründe Mevlit Geleneği Uluslararası Sempozyum
Uludağ ,S. (1997). Halvetiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, c.15 s. 393-395
Togan, Z. V. (2018). “Umumi Türk Tarihine Giriş: En Eski Devirlerden 16. Asra Kadar, 1, 2.”
Türk, İ. (2015). Kosova ve makedonya’da halvetîlik. İnternational journal of science culture and sport international refereed scientific journal.
