МАХМУД КАШГАРИНИН “ДИВАНИ ЛУГАТ АТ-ТҮРК” СӨЗДҮГҮНДӨГҮ УЛУТТУК КАА- ДА-САЛТКА БАЙЛАНЫШТУУ АЙРЫМ ТҮШҮНҮКТӨР (балага байланыштуу ырым-жырым, ишенимдер боюнча)
Ключевые слова:
Махмуд Кашгари, Дивани лугат ат-түрк, каада-салт, ырым-жырым, бала тарбиясы, бешик, Умай эне, түрк дүйнөсү, фольклор, түркология, кыргыз маданияты, салттуу түшүнүктөрАннотация
Бул макалада Махмуд Кашгаринин «Дивани лугат ат-түрк» аттуу сөздүгүндө балдарга байланыштуу чагылдырылган улуттук каада-салттар, ырым-жырымдар жана ишенимдер иликтенет. Орто кылымдардагы түрк элдеринин турмуширичилиги, бала тарбиясына карата мамилеси, фольклордук жана маданий элементтери сөздүктөгү мисалдар аркылуу ачылып берилет. Өзгөчө кыргыз элинин салт-санаасы менен байланышкан түшүнүктөрдүн мааниси жана алардын бүгүнкү күндөгү улуттук иденттүүлүктөгү орду баса белгиленет.
Библиографические ссылки
Махмуд Кашгари. Түрк тилдеринин сөздүгү. 1-том/Которгондор: Таалай Токоев, Кубат Кошмоков. Баш сөзүн жазган Абдылдажан Акматалиев. – Бишкек: Avrasyapress, 2011. – 906 бет.
Махмуд Кашгари. Түрк тилдеринин сөздүгү. 2-том/Которгондор: Таалай Токоев, Кубат Кошмоков. – Бишкек: “Avrasyapress” басмасы, 2012. – 592 бет.
Махмуд Кашгари. Түрк тилдеринин сөздүгү. 3-том/Которгондор: Таалай Токоев, Кубат Кошмоков. – Бишкек: Avrasyapress, 2013. – 680 бет.
Махмуд Кашгаринин “Түрк тилдеринин сөздүгү” аттуу улуу мурасындагы макаллакаптар, ырлар, кошоктор / Түзгөн: Кубатбек Кошмоков. – Бишкек, 2014. – 314 бет.
Чоротегин Тынчтыкбек. Махмуд Кашгари Барсканинин “Дивану лугати т-түрк” эмгеги – түрк элдеринин тарыхы боюнча көөнөргүс булак: Илимий басылыш. – Бишкек: “Турар” басмасы, 2017. – 376 бет.
Классикалык изилдөөлөр жана тексттер: Жусуп Баласагын. Махмуд Кашгари /Түз.: А. Акматалиев, Г. Орозова. – Бишкек: “Полиграфбумресурстар” басмаканасы, 2018. – 544 бет.
Жаманкулова Г. Махмуд Кашгаринин диваны жана баяндоочтун трансформацияланган формалары. – Бишкек: “Бийиктик” басмасы, 2011. – 256 бет.
Каада-салттар, ырым-жырымдар. 20-том /Баш сөзүн жазган Н. Ыйсаева. Түзгөндөр: А. Акматалиев, Н. Ыйсаева. – Б.: “Принт-экспресс” басмаканасы, 2016. – 558 бет.
Кыргыздын улуттук маданияты / Түзгөн: К. Жусупов, Ж.Бакашева, К. Иманалиев, М. Өмүрбай уулу. – Бишкек, 2012. – 972 бет.
Абдимиталип уулу Нурсултан. О некоторых фольклорных элементах в словаре Махмуда Кашгари “Дивани лугат-ат түрк”/ Вестник Ошского государственного университета. – 2023. - №2. – стр. 99-104. https://cyberleninka.ru/article/n/o-nekotoryh-folklornyh-elementah-v-slovare-
mahmuda-kashgari-divan-lugat-at-turk/viewer
