ФИЛОСОФИЯДАГЫ УТИЛИТАРИЗМДИН НЕГИЗГИ ПРИНЦИПТЕРИ

Авторы

  • Зина Кочековна Мурзалиева

Ключевые слова:

баалуулук, морал, эркиндик, адилеттүүлүк, технология, утилитаризм, философия, этика.

Аннотация

Макалада философиядагы утилитаризмдин негизги принциптери талкууланат. Утилитаризм — адамзаттын аракеттеринин этикалык баасын алардын натыйжалуулугуна, адамдардын бактылуулугун максималдаштырууга негизделген философиялык көз караш. Макалада утилитаризмдин негизги концепциялары, анын ичинде «бактылуулук максимализациясы» жана «жардам берүү» принциптери, ошондой эле утилитаризмдин тарыхый өнүгүшү жана негизги өкүлдөрү, мисалы, Джереми Бентам жана Джон Стюарт Милл, талданат. Ошондой эле, утилитаризмдин практикалык
колдонулушу, анын социалдык жана этикалык маселелерге болгон таасири, ошондой эле сын-пикирлер жана альтернативдүү көз караштар каралат. Утилитаризмдин принциптери заманбап этикалык талкууларда жана саясатта кантип колдонулуп жаткандыгы тууралуу мисалдар келтирилет. Макала утилитаризмдин философиялык негиздерин жана анын коомдук жашоодогу маанисин тереңирээк түшүнүүгө жардам берет. Утилитаризм философиясы коомдогу чечимдерди кабыл алууда маанилүү роль ойнойт. Ал жеке жана коомдук жыргалчылыкты максималдаштырууга багытталган принциптерди сунуштайт. Бирок, анын колдонулушу этикалык дебаттарды жаратат, анткени кээде жеке укуктар жана адилеттүүлүк маселелери эске алынбай калат. Утилитаризмдин коомдогу орду, анын принциптеринин практикалык колдонулушу жана этикалык чектөөлөрү аркылуу аныкталат.

Библиографические ссылки

Алена де Боттон. Искусство путешествовать. – М.: 2014.

Барлова Ю. Е. «Надзор и прибыль»: общественное призрение и социальная помощь в теоретических конструктах Иеремии Бентама. // Диалог со временем, № 33, 2010.

Беляев А. Б. Социально-философская концепция Ю. Хабермаса: восприятие в российской социологии // Журнал социологии и социальной антропологии. — Том IV, 2001. — № 3.

Бибихин, В. В. О гуманизме // Новая философская энциклопедия: в 4 тт. М.: Мысль, 2001.

Блауг М. Сиджвик, Генри // 100 великих экономистов до Кейнса = Great Economists before Keynes: An introduction to the lives & works of one hundred great economists of the past. — СПб.: Экономикус, 2008. - 352 с.

Вашунина И. В., Дронов В. В., Ильина В. А., Маховиков Д. В., Нистратов А. А., Нистратова С. Л., Ощепкова Е. С., Тарасов Е. Ф. Базовые ценности носителей русской культуры — М.: 2019. — 550 с.

Губский Е, Кораблева Г., Лутченко В. Философский энциклопедический словарь. — Москва: Инфра-М, 2005. — 576 с.

Грицанов A. A., Абушенко В. Л. Мишель Фуко. — Мн.: Книжный Дом, 2008. — 320 с.

Дьяков А. В. Фуко и античность // Хора. Журнал современной зарубежной философии и философской компаративистики. — 2013. — № 1-2.

Канарш Г. Ю. Социальная справедливость с позиций натурализма и волюнтаризма // Знание. Понимание. Умение. — 2005. — № 1.

Карелин В.М. Гуманитарное образование и демократическая утопия (по страницам книги Марты Нуссбаум) // Высшее образование в России. 2017. № 4 (211). С. 76-87.

Петренко Е. Л. Послесловие к книге Хабермаса «Философский дискурс о модерне» // Хабермас Ю. Философский дискурс о модерне / Пер. с нем.. — М.: Издательство «Весь Мир»,

- 416 с.

Румянцева Т. Г. Немецкий идеализм: от Канта до Гегеля. — Минск: Вышэйная школа, 2015. — 271 с.

Саралаев Н.К., Алымбаев А.М., Салморбекова Р.Б. Мифология этногенеза: опыт Киргизии. Киргизско-огузские мифы как фактор этнической консолидации киргизского общества // Вопросы философии. № 10. С. 181–187.

Субботин, А. Л. Джон Стюарт Милль об индукции [Текст] /А. Л. Субботин; Рос. акад. наук, Ин-т философии. — М.: ИФ РАН, 2012. 76 с.

Фуко М. Ранние работы / Пер. с фр. и предисл. О. А. Власовой. — СПб.: Владимир Даль, 2015. — 287 с.

Хайдеггер, М. Немецкий идеализм (Фихте, Шеллинг, Гегель) и философская проблематика современности / Пер. А. П. Шурбелева. — СПб.: «Владимир Даль», 2016. — 496 с.

Хайдеггер М. К философии (О событии) / М. Хайдеггер. — М.: Издательство института Гайдара, 2020. — 640 с.

Хюбнер Б. Мартин Хайдеггер — одержимый бытием. Пер. с нем. — СПб,: Академия исследования культуры, 2011. — 172 с.

Цендровский О. Ю. Аристократический идеал философии Ницше // Вестник РХГА. 2015. № 1. с. 46-55.

Шульц В. Л. Философия Ю. Хабермаса / Рос. акад. наук, Ин-т соц.-полит. исслед. — М.: Наука, 2005.

Юм Д. Трактат о человеческой природе. Мн.: ООО “Попурри”, 1998. 720 с.

Ross, W.D. Plato’s Theory of Ideas. — Oxford: Clarendon Press, 1951

Jonathan Dancy. Derek Parfit (англ.) // Biographical Memoirs of Fellows of the British Academy : сборник. — British Academy, 2020. — 28 April (vol. 19).

Загрузки

Опубликован

2025-09-10