КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДА РАДИОЖЫШТЫК СПЕКТРИН БАШКАРУУ: КӨЙГӨЙЛӨР, ЧЕЧИМДЕР ЖАНА АВТОМАТТАШТЫРУУ КЕЛЕЧЕГИ
Ключевые слова:
Радиожыштык спектри, спектрди башкаруу, автоматташтыруу, геомаалыматтык тутумдар, радиобайланыш, электромагниттик шайкештик, лицензиялоо, радиомониторинг, жасалма интеллект, 5G, Нерселер интернети (IoT), эл аралык кызматташтык, Кыргызстан.Аннотация
Радиожыштык спектри (РЖС) телекоммуникациялык системалардын, радио жана телекөрсөтүүнүн, ошондой эле улуттук коопсуздуктун иштеши үчүн эң маанилүү ресурстардын бири болуп саналат. Бул макалада радиожыштык спектрин башкаруунун негизги принциптери, анын табигый жана техникалык өзгөчөлүктөрү, жыштыктарды пландаштыруу жана бөлүштүрүү ыкмалары каралат. Өзгөчө көңүл заманбап программалык камсыздоо жана геомаалыматтык тутумдарды (ГМТ) колдонуу аркылуу радиожыштык спектрин башкаруу процессин автоматташтырууга бурулат. Ошондой эле, макалада Кыргызстанда радиожыштык спектрин башкаруу боюнча негизги көйгөйлөр, анын ичинде квалификациялуу
адистердин жетишсиздиги, каржылоонун чектелиши жана эл аралык координациянын зарылдыгы талкууланат. Кыргыз Республикасында мыйзамдарды өркүндөтүү, жаңы технологияларды ишке ашыруу, эл аралык кызматташтыкты бекемдөө жана радиожыштык мониторинг инфраструктурасын өнүктүрүү боюнча сунуштар берилет. Радиожыштык спектрин башкарууну автоматташтыруу, жасалма интеллектти (ЖИ) жана геомаалыматтык тутумдарды колдонуу радиожыштык ресурстарын натыйжалуу пайдаланууну жакшыртуунун жаңы келечектерин ачат.
Библиографические ссылки
Закон Кыргызской Республики «О связи». – Доступно по: https://www.mcd.gov.kg/ru/documents/zakon-o-svyazi (дата обращения: 05.01.2025).
Международный союз электросвязи (МСЭ). Рекомендации и стандарты по управлению радиочастотным спектром. – Доступно по: https://www.itu.int/en/ITU-R/terrestrial/fmd/Pages/radio-frequency-spectrum.aspx (дата обращения: 06.01.2025).
ATDI. Официальная документация системы ICS Manager. – Доступно по: https://www.atdi.com/ics-manager (дата обращения: 12.01.2025).
Бузов А.Л., Быховский М.А., Васехо Н.В. и др. Управление радиочастотным спектром и электромагнитная совместимость радиосистем. – М.: Эко-Трендз, 2006.
LS Telcom. Описание продуктов линейки SPECTRA. – Доступно по: https://www.lstelcom.com/en/solutions/spectra (дата обращения: 12.01.2025).
Государственная служба регулирования и надзора в отрасли при Министерстве цифрового развития Кыргызской Республики. Официальные публикации и отчёты. – Доступно по: https://www.mcd.gov.kg (дата обращения: 12.01.2025).
Устойчивое управление радиочастотным спектром: проблемы и решения // журнал Телекоммуникации. – 2020. – №3. – С. 45–52.8. Икрамов В., Раджабов С. Современные методы управления радиочастотным спектром в условиях глобализации. – М.: Научный мир, 2019. – 224 с.
Роль радиочастотного спектра в национальной безопасности: международный опыт. -М.: Высшая школа экономики, 2021. – 176 с.
Международный обзор инноваций в управлении спектром. – Нью-Йорк: ООН, 2022. – 142 с.
Международный союз электросвязи. Международные стандарты ITU в управлении радиочастотным спектром. – Женева: МСЭ, 2021. – 88 с.
Обзор состояния радиочастотного спектра Кыргызстана // Министерство цифрового развития Кыргызской Республики. – Бишкек, 2023. – 52 с.
Роль автоматизации в управлении радиочастотным спектром // журнал Телекоммуникации. – 2020. – №4. – С. 38–47.
Международный союз электросвязи. Рекомендации по использованию геоинформационных систем в управлении радиочастотным спектром. – Женева: МСЭ, 2021. – 72 с.
Использование ГИС для анализа помех в радиосистемах. – Лондон: Cambridge Press, 2022. – 98 с.
