МАНАС» ЭПОСУНДАГЫ ЭТНИКАЛЫК МОТИВДЕР: ТАРЫХЫЙ КОНТЕКСТ
Ключевые слова:
“Манас” эпосу, этникалык мотивдер, тарыхый контекст, мифология, Борбордук Азия, кыргыздар, этногенез, этномаданий өз ара аракеттенүү, фольклор, герменевтикаАннотация
“Манас” эпосу – кыргыз элинин көп кылымдык тарыхын жана турмуштиричилигин чагылдырган дүйнөлүк маданияттын уникалдуу феномени. Илимий макалада бул эбегейсиз чыгармадагы этникалык мотивдерди терең талдоо аракети жасалды. Илимий макала эпостун негизин түзгөн этникалык өзгөчөлүктөрдү аныктоого жана чечмелөөгө багытталган. Ар кандай этностордун образдары, алардын өз ара мамилелери, маданий өзгөчөлүктөрү жана тарыхый тагдырлары эпикалык текстте чагылдырылгандай талданат. Бул сүрөттөр калыптанган жана өзгөргөн тарыхый контекстке өзгөчө көңүл бурулат. Илимий макаланын алкагында этникалык мотивдерди системалаштыруу, тарыхый прототиптерди
талдоо, этникалык стереотиптерди изилдөө жана этникалык мотивдердин функцияларын аныктоо ишке ашырылды. Илимий эмгектин жаңылыгы тарыхый, фольклористтик жана лингвистикалык методдорду айкалыштырган дисциплиналар аралык мамилени колдонууда, бул региондогу этникалык топтордун өз ара аракеттенүүсүн толук түшүнүүгө мүмкүндүк берет. Изилдөөнүн алкагында төмөнкүдөй методдор колдонулган: салыштырма-тарыхый анализ,
тексттин структуралык анализи, компоненттүү анализ, ошондой эле түрк элдеринин башка эпикалык чыгармалары менен салыштыруу методу. Эпикалык образдарда чагылдырылган этникалык топтордун тарыхый прототиптерине, ошондой эле кыргыздардын улуттук иденттүүлүгүн калыптандырууда этникалык мотивдердин ролуна өзгөчө көңүл бурулду.
Библиографические ссылки
Абрамзон С.М. Этнографические сюжеты в киргизском эпосе “Манас” / Советская этнография. 1947, №2. С. 134 – 154.
Абакиров К. Из истории исследований эпоса “Манас” [Текст] / К. Абакиров // Журнал Проблемы современной науки и образования, 2016 г. С. 77 – 79.
Абдубалиева Б.Ж. Великий эпос “Манас”- гордость нации [Текст] / Б.Ж. Абдубалиева // Журнал «Инновации в науке» № 6 (67), 2017 г. С. 81-84.
Калчекеев К.Б. О сходстве и разнице сюжетов в строении эпических событий сказателями в эпосе “Манас” [Текст] / Калчекеев К.Б. // Журнал Наука, техника и образование, 2016. С.73-74.
Субакожоева Ч.Т. Зарубежные ученые об эпосе “Манас” [Текст] / Ч.Т. Субакожоева //Вестник Кыргызско-Российского Славянского университета Т.22, № 6, 2022 г. С. 91-94.
Токтогулова А.Т. Эпос “Манас” в культурной жизни кыргызов [Текст] / А.Т. Токтогулова// Журнал Инновационные технологии обучения №17, 2023 г. С. 99-102.
Усенова Н.Э. Эпос “Манас” как трансформатор ценностных представлений современной молодежи Кыргызстана [Текст] / Н.Э Усенова. //В мире науки и искусства: вопросы филологии, искусствоведения и культурологии № 11 (66), 2016 г. С. 13 – 24.
