СИНЕРГЕТИКАНЫН МЕТОДОЛОГИЯЛЫК ТАБИЯТЫ: ФИЛОСОФИЯЛЫК АНАЛИЗ

Авторы

  • Тогусаков О. А. Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы
  • Бекбоев А. А. Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын Философия институту

Ключевые слова:

методология, синергетика, өздүкуюмдашуу, башаламандык, тартип­­ тешүү, кокустук, зарылдык, бифуркация, аттрактор, энтропия, флуктуация, фракталдар, сызыксыздык, гносеология.

Аннотация

Макалада иликтөөгө алынган обьектинин негизги түшүнүктөрүн анализдөө аркылуу бир кылка эмес (ачык, сызыксыз) системалардын өздүк уюмдашуусунун мыйзам ченемдүүлүктөрүн жана жоболорун изилдеген салыштырмалуу жаңы парадигма – синергетиканын философиялык жана методологиялык маңызы тастыкталат. Башаламандык - татаал кубулуш, кокустук, ал эми тартиптешүү – жөнөкөйлүктүн негизи, зарылдык деп чечмеленген негизги синергетикалык жобо –  «башаламандыктан тартиптешүү жаралат» концептуалдык жактан анализге алынат. Ошондой эле макалада синергетика жөнүндөгү концепцияны И.Канттын гносеологиясы менен байланыштырып (кынапташтырып) кароого аракет жасалат.

Библиографические ссылки

Аршинов В.И., Данилов Ю.А., Тарасенко В.В. Методология сетевого мышления: феномен самоорганизации. Web: http://ns.iph. ras.ru:8100/~mifs/rus/adtmet.htm

Данилов Ю.А. Роль и место синергетики в современной науке. Web: http://sky.kuban.ru/socio_etno/iphrRAS/~mifs/work.htm

Князева Е.Н. Сложные системы и нелинейная динамика в природе и обществе. Web: http://sky.kuban.ru/socio_etno/iphrRAS/~mifs/work.htm

Пригожин И., Стенгерс И. Порядок из хаоса: Новый диалог человека с природой. М.: Прогресс, 1986.

Хакен Г. Можем ли мы применять синергетику в науках о человеке? // Синергетика и психология. Тексты. Выпуск 2. Социальные процессы. / Под ред. И.Н. Трофимовой. М.: Янус-К, 1999. С. 11-26.

Загрузки

Опубликован

2022-04-15