Кыргызстандын түштүгүндөгү ири дарыялардын өнөр жайлык булгануусуна геохимиялык баа берүү
Ключевые слова:
тоо дарыялары, геохимиялык булгануу, жер үстүндөгү суулардын сапаты, суу ресурстарын башкаруу, дарыялардын экосистемасы, өнөр жай агындыларыАннотация
Жумуштун изилдөө объектиси катарында Түштүк Кыргызстандын тоолуу дарыялары каралган. Изилдөөнүн максаты антропогендик-техногендик таасирлердин натыйжасында дарыялардын өнөр жайлык булганышын геохимиялык баалоо болуп саналат. Коюлган маселелерди чечүү үчүн тема боюнча техникалык адабияттарга обзор жасалып, Кара-Дарыя, Көк-Арт, Кара-Үңкүр, Куршаб, Жазы дарыяларынан анализге суунун үлгүлөрү алынды. Лабораториялык сыноолордун жыйынтыктары боюнча суунун курамындагы химиялык заттардын камтылышы бекитилген нормативдерден (ПДК) ашпай тургандыгы жана зыяндуу заттардын аз экендиги аныкталган. Техногендик факторлордун терс таасирин азайтуу максатында илимий-техникалык иш-чаралардын комплексин ишке ашыруу сунушталган.
Библиографические ссылки
Верещагина Н.Г., Щетинников А.А., Мухаметзянова А.М. Антропогенные изменения стока реки Сырдарья и ее составляющих Нарына и Карадарьи//Гидрометеорология и экология, №4, 2018.-стр.35-44
Ершова Н.В., Атаманова О.В. Установление статистических характеристик водосборного бассейна реки Кара-Ункур на границе с Сары-Челекским государственным биосферным заповедником. //Научные труды Национального парка «Хвалынский»: сборник научных статей. – Саратов – Хвалынск: Амирит, 2020. – Вып. 12. – Стр. 112-116.
Калдыбаев Н.А., Панфиленко Т.Г., Токтомуратова Г.Ш., Ражаб кызы У., Акылбек кызы Д. Оценка негативных факторов добычи песчано-гравийного материала в русле реки Кугарт. Вестник Кыргызского Национального Университета имени Жусупа Баласагына. 2023. № S1. С. 57-61.
Калдыбаев Н.А. Инженерно-технические мероприятия по предотвращению негативных последствий добычи полезных ископаемых на пойме реки Кугарт. //Известия ОшТУ, №2, 2023. С.45-53.
Программа развития «зеленой» экономики в Кыргызской Республике на 2019-2023 годы.https://mineconom.gov.kg/froala/uploads/file/8df6cce6ee2693ee40b9568a9d695c9727610028.pdf
Разикова И.Р.Современные изменения гидрохимического режима реки Кара Дарья. //Известия географического общества Узбекистона, 2019, том. 55. –стр. 199-202.
Шакиров А.Д. О концепции устойчивого развития и ее принципах. // Ученые записки Казанского университета. Том 153 Кн.1. Гуманитарные науки, 2022. -с.217-225.
Шульц В.Л. Реки Средней Азии– Л.: Гидрометеоиздат. – 1965. – 691 с.
Эшиев А.К., Асилова З.А. Геоэкологическое состояние регионов междуречья Кокарт-Чангет-Кара-Дарья.//Социальная работа. Социология: Материалы XII Международной научно-практической конференции, (Мариуполь, 18-22 мая 2016 г.) /ГВУЗ «ПГТУ». – Мариуполь, 2016. – С. 248–252.
