АЛЬПИНИСТТТЕРДИ ДАЯРДООДОГУ ҮЗГҮЛТҮКТҮҮ ГИПОКСИЯЛЫК МАШЫГУУЛАР ЫКМАСЫ
Ключевые слова:
анаэробдук босого, кычкылтекти керектөө, физикалык көрсөткүчтөр, альпи- нисттер, гипоксия, гипобарикалык машыгуу.Аннотация
Адабияттарды талдоонун жана өзүбүздүн изилдөөлөөрүбүздүн негизинде даярдалып жаткан альпинизм командаларына барокамера шартында үзгүлтүктүү гипоксиялык гипобарикалык машыгуу курсун камтыган физиологиялык жактан камсыз кылуу ыкмасы сунуш кылынат. Альпинисттер үчүн гипоксиялык машыгуу курсун деңиз деңгээлинен 3000 м ашпаган бийиктиктере, күн сайын 1 саат ичинде 10 жолу бийиктикке көтөрүлүү, пульсоксиметрдик мониторнигди жүргүзүп туруу шарттарында өткөрүү сунушталат. Альпинисттердин физикалык көрсөткүчтөрүн жана чыдамкайлыгын контролдоо максатында булчуң ишинин максималдуу күчүн, максималдуу кычкылтек керектөөсүн жана анаэробдук кычкылдануу босогосун баалоо менен курска чейин жана алар аяктагандан кийин велосипед эргометринде кардиореспиратордук тесттен өткөрүү сунушталат. Бул ыкма ар турдуу курактагы жана даярдыктагы 8 альпинисттерден (6 эркек, 2 аял) турган топ менен сыналган. Гипоксиялык машыгуу курсун аяктагандан кийин бардык альпинисттер физикалык көрсөткүчтөрун жана чыдамкай лыгын сактап калышкан.
Библиографические ссылки
Luks A.M. Physiology in Medicine: A physiologic approach to prevention and treatment of acute high-altitude illnesses // Journal of Applied Physiology. American Physiological Society. – 2014. – Vol. 118, No 5. – P.509–519.
Bert P. La Pression Barométrique: Recherches De Physiologie Expérimentale. – Paris: Masson, 1878.
Меерсон Ф.З., Пшенникова М.Г. Адаптация к стрессорным ситуациям и физическим нагрузкам. – Мо- сква: Медицина, 1988. – 252с.
Woods D.R. et al. Markers of physiological stress during exercise under conditions of normoxia, normobaric
hypoxia, hypobaric hypoxia, and genuine high altitude // Eur. J. Appl. Physiol. – 2017. – Vol.117, No 5. – P. 893–900.
Левшин И.В. и др. Физиологические закономерности гипоксических воздействий на функциональное
состояние системы внешнего дыхания спортсменов в спорте высших достижений // Ученые записки университета им. П.Ф. Лесгафта. – 2010. – Т.67, No 9. – С. 62–66.
Kim S.-H. et al. Effects of 2-week intermittent training in hypobaric hypoxia on the aerobic energy metabolism and performance of cycling athletes with disabilities // J Phys Ther Sci. – 2017. – Vol. 29, No 6. – P.1116–1120.
Rodríguez F.A. et al. Performance of runners and swimmers after four weeks of intermittent hypobaric hypoxic exposure plus sea level training // J. Appl. Physiol. – 2007. – Vol.103, No 5. – P.1523–1535.
Levine B.D. Intermittent hypoxic training: fact and fancy // High Alt. Med. Biol. – 2002. – Vol. 3, No 2. – P.177–193.
Ганапольский В.П. и др. Повышение физической работоспособности спортсменов на основе интер-
вальной гипоксической тренировки // Теория и практика физической культуры. – 2019. – No 10. – С.18–19.
