ТАЛЫКПАГАН ТАРЫХЧЫ: АБЛАБЕК АСАНКАНОВ

Аннотация

Мугалим мѳмѳлүү дарак деп элибизде айтылып жүрѳт. Совет мезгилинде педагогдорго жогорку денгээлде камкордук кѳрүлүп, миндеген окуучуларга билим берип аларга ѳзү окуткан сабактарды (предметтерди)келечекте тандоосуна багыттачу.Мен 1966-жылы педпрактиканы шаардагы №1 мектеп-интернаттан ѳткѳм, насаатчы мугалим тарыхчы Рыскулова деген эже жетектеген. Эже тарых сабагын окуучуларга эң жогорку денгээлде ѳтүп, практиканттардан дагы талапты ѳтѳ катуу койчу, ѳзү дагы ѳңү келишкен, табиятынан мугалимдикке жаралгандай кѳрүнчү. Интернатта ата-энеси жок, коп балалуу, малчылардын балдары окучу, ошол мезгилге арналган Кыргызстанда белгилүү режиссер Тѳлѳмүш Океевдин «Бакайдын жайыты» деген фильмде баяндалат.Мектепте окуучулар үчүн баардык шарттар түзүлүп, мык ты ѳз кесибин сүйгѳн мугалимдер сабак берген. Бир жолу Аблабек менен сүйлѳшүп отуруп, сенин тарыхка кызыгып, келечекте ушул кесипти тандооңо эже себеп болсо керек десем, туура айтасыз деген. Аблабек алгачкы билимин Жумгал районундагы Жаны-Арык мектебинде, кийин аталган №1 мектеп-интернатында уланткан. Мектепте жакшы окуу менен бирге коомдук иштерге катышып, эмгеги менен чоң ийгиликтерге жетишти. 1972-1977 жылдары Улуттук университетинин тарых факультетинде окуп, кыргыздын залкар окумуштуу-педагогдорунан билим алып, айрыкча этнография сабагына кызыгып алдына чоң максаттарды койду. Этнографиядан кыргыздын билимдүү, эмгектери, китептери СССРде гана эмес, чет мамлекеттерде белгилүү болгон Какен Мамбеталиева деген эже сабак берчү. Какен эже 1965- жылдары жайкысын Кадамжай районуна бизди практикага алып барып, ал мезгилде Охна деген айылга алып барып мамлекеттик ишмер Абдыкадыр Орозбековдун туулган жери деп, ал киши жѳнүндѳ кеңири маалыматтарды айтып берген.Аблабек университетти бүткѳндѳн кийин, 1977-1978 жылдары Нарын облусунун Жумгал районундагы Кѳл-Арык орто мектебинин мугалими, 1978-1979 жылы ошол райондун «Жумгал» орто мектебинин мугалими, 1979-1980 ж. Фрунзе политехникалык институтунда «КПССтин тарыхы»-кафедрасында окутуучу; 1980-1983 ж. Москвадагы СССР ИАсынын Н.Н.Миклухо-Макалай атындагы этнография жана антропология институтунун аспиранты; КМУда кафедра башчысы, факультеттин деканы, ж.б. жетекчилик кызматтарда иштеген. 2005-2006